คิดจะพัก-วธ.-จังหวัดอุดร เส็งกลองกิ่ง เปิดงาน “เทศกาลลานวัฒนธรรมเมืองอุดรธานี งานเฉลิมฉลองวันที่ระลึกการตั้งเมืองอุดรธานี ปีที่ 131” สุดยิ่งใหญ่ นางรำนับ 33,000 คน รำบวงสรวงสดุดีพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม จัดกิจกรรมเต็มอิ่ม โชว์การแสดง ดนตรี เพลงพื้นบ้าน ตกแต่งไฟประดับ ณ สถานที่สำคัญของเมืองอุดรธานี แวะจุดเช็คอินถ่ายภาพ ช้อปสินค้าทางวัฒนธรรม กระตุ้นเศรษฐกิจชุมชน
นางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธีเปิด “เทศกาลลานวัฒนธรรมเมืองอุดรธานี งานเฉลิมฉลองวันที่ระลึกการตั้งเมืองอุดรธานี ปีที่ 131 โดยมีนางคณิตา ราษฎร์นุ้ย รองผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี ดร.ธนดร พุทธรักษ์ นายกเทศมนตรีนครอุดรธานี นางสาวเพชรรัตน์ สายทอง ผู้ตรวจราชการกระทรวงวัฒนธรรม วัฒนธรรมจังหวัด หัวหน้าส่วนราชการ ประชาชน และนักท่องเที่ยวจำนวนมาก เข้าร่วม ณ ลานราชินูทิศ พิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานี ซึ่งก่อนเริ่มพิธีเปิดมีการเสวนา “เล่าเรื่องเมืองอุดรธานี” การแสดงดนตรีพื้นบ้าน วงเวสสุวัณณศิลป์ โรงเรียนเทศบาล 7 ต่อด้วยการแสดงเปิดอย่างสวยงามกับการแสดงรำบวงสรวงสุดุดีพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม การแสดงชุด “กรมหลวงประจักษ์สร้างเมือง” โดย องค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี การแสดงเส็งกลองกิ่ง โดยชุมชนคุณธรรมวัดโนนสว่าง ฟังเพลงจากศิลปินชื่อดัง “เก่ง ธชย ประทุมวรรณ” ตลอดจนการแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน
เทศบาลนครอุดรธานี ร่วมกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดอุดรธานี มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี ภาคีเครือข่ายภาครัฐ, ภาคเอกชน และภาคประชาชน ได้ร่วมกันจัดเทศกาล “ลานวัฒนธรรมเมืองอุดรธานี เฉลิมฉลองวันที่ระลึกการตั้งเมืองอุดรธานี ปีที่ 131” ด้วยเล็งเห็นถึงประโยชน์ของพลังทางวัฒนธรรม การเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น ของดีประจำถิ่น ตลอดจนแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัดอุดรธานี จึงได้จัดทำโครงการเทศกาลลานวัฒนธรรมเมืองอุดรธานี เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในเขตเทศบาลนครอุดรธานีและจังหวัดอุดรธานี กระตุ้นเศรษฐกิจทางด้านการท่องเที่ยว การค้า สร้างรายได้ให้กับประชาชนในท้องถิ่นด้วยการจัดกิจกรรมท่องเที่ยวที่มีความหลากหลายและสนุกสนาน ประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวของเทศบาลนครอุดรธานีและจังหวัดอุดรธานีให้เป็นที่รู้จักของชาวไทยและชาวต่างประเทศ สร้างการรับรู้ทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณีท้องถิ่นของชาวอุดรธานีให้เป็นที่รู้จัก
จังหวัดอุดรธานี เป็นจังหวัดที่มีความสำคัญและมีศักยภาพ มีความโดดเด่นทั้งแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์อันยาวนาน มีวัฒนธรรมประเพณีที่หลากหลาย และด้วยพระกรุณาธิคุณของพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม พระผู้ก่อตั้งเมืองอุดรธานี ตลอดจนความสมัครสมานสามัคคีของชาวจังหวัดอุดรธานี จึงมีการพัฒนาอย่างรวดเร็วในทุกมิติ ทั้งนี้ กระทรวงวัฒนธรรม มุ่งสร้างเศรษฐกิจวัฒนธรรมใหม่ เพื่อสร้างรายได้ เสริมคุณค่า พัฒนาสังคม ด้วยการนำทุนทางวัฒนธรรมที่หลากหลาย องค์ความรู้ ประวัติศาสตร์ ประเพณี วิถีชีวิต ซึ่งเป็น Soft Power มาพัฒนาสร้างสรรค์ภายใต้บริบทใหม่ของสังคมไทยและสังคมโลกจะนำไปสู่ความภาคภูมิใจในประวัติศาสตร์และความเป็นชาติไทย และแสดงออกถึงภาพลักษณ์และเกียรติภูมิไทย ตลอดจนเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่ประเทศ จังหวัดอุดรธานีจึงถือเป็นหมุดหมายที่สำคัญของการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และเป็นที่รู้จักในระดับประเทศ
ภายในงานมีกิจกรรมประกอบไปด้วยพบกับการแสดงพลุเฉลิมฉลองเมืองสุดยิ่งใหญ่ การแสดงความบันเทิงอันทรงคุณค่า จาก ศิลปิน “เก่ง ธชย” การแสดงเส็งกลองกิ่ง โดย ชุมชนคุณธรรมวัดโนนสว่าง การแสดงหมอลำกลอน จาก ศิลปินพื้นบ้าน การแสดงวงโปงลาง จาก โรงเรียนเทศบาล 7 รถไฟสงเคราะห์ การแสดง จาก “อ้น ภานุวัฒน์” โรงเรียนมัธยมเทศบาล 6 นครอุดรธานี การแสดงดนตรีศิลปวัฒนธรรมของนักเรียน นักศึกษา และศิลปินที่มีชื่อเสียง การจัดแสดงสาธิตภูมิปัญญาท้องถิ่น กระตุ้นให้ประชาชนทั่วไปตระหนักถึงความสำคัญของขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชาวอุดรธานีในหลากหลายมิติมากยิ่งขึ้น และการประดับตกแต่งไฟสร้างบรรยากาศให้เกิดความสวยงามบริเวณสถานที่สำคัญของเมืองอุดรธานี เพื่อเป็นจุดเช็คอินถ่ายภาพ พร้อมทั้งเปิดพิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานีให้นักท่องเที่ยวและประชาชนได้เข้าเยี่ยมชม และการออกร้านจำหน่ายสินค้าทางวัฒนธรรม อาหารพื้นถิ่น เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ ส่งเสริมกลุ่มอาชีพ ผู้ประกอบการขนาดเล็ก การบริการ การสร้างงานในท้องถิ่น
สำหรับประวัติวามเป็นมา พลตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ทรงเป็นผู้ริเริ่มก่อตั้งจังหวัดอุดรธานี จากที่ตั้งกองบัญชาการมณฑลลาวพวนที่บ้านหมากแข้ง ในพุทธศักราช 2436 ได้ทรงริเริ่มสร้างบ้านหมากแข้งให้เกิดความเจริญจากหมู่บ้านชนบทจนเป็นเมืองอุดร และต่อมาได้ยกฐานะเป็นจังหวัด นับเป็นการก่อสร้างรากฐานความเจริญวัฒนาถาวรให้เกิดแก่เมืองอุดรธานีจวบจนปัจจุบัน ซึ่งจังหวัดอุดรธานีหรือบ้านเดื่อหมากแข้ง เมื่อ 130 ปีที่แล้ว เป็นผลจากการเกิดกรณีร.ศ.112 เมื่อพ.ศ.2436 เมื่อไทยต้องยอมสละดินแดน ฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงให้แก่ฝรั่งเศสเพื่อรักษาสยามส่วนใหญ่ได้โดยสนธิสัญญาที่ทำขึ้นระหว่างไทย-ฝรั่งเศส โดยมีเงื่อนไขระบุไว้ว่า ห้ามประเทศสยามก่อตั้งกองทหารและป้อมปราการอยู่ในรัศมี 25 กิโลเมตร (625 เส้น) ของฝั่งแม่น้ำโขง กรมหมื่นประจักษ์ศิลปาคม ข้าหลวงใหญ่มณฑลลาวพวน จึงทรงมีหนังสือขอย้ายที่บัญชาการ และข้าราชบริพารออกจากเมืองหนองคายลงมาทางใต้และได้เลือกสถานที่ที่เหมาะสมที่สุดจากการพิจารณามาตลอดเน้นทางที่ผ่านมา จึงได้เลือกบ้านเดื่อหมากแข้งแห่งนี้เพราะมีความเหมาะสมยิ่ง มีห้วยหนอง คลองบึง ไหลผ่านบริเวณใจกลางหมู่บ้าน และเป็นพื้นที่ไม่ห่างไกลจากจุดเดิมที่จะทำการป้องกันประเทศได้ทันเวลาด้วย
สมัยต่อมาพ.ศ.2442 มณฑลลาวพวนได้เปลี่ยนชื่อเป็นมณฑลฝ่ายเหนือ และในปีถัดมาพ.ศ.2443 เปลี่ยนชื่อเป็นมณฑลอุดร หลังจากนั้นในปี 2450 ได้มีท้องตราประกาศยกบ้านหมากแข้งเป็นเมืองอุดร ทำให้คำว่า “อุดรธานี”เกิดขึ้นอย่างเป็นทางการในวันที่ 1 เมษายน 2450 และเปลี่ยนเป็นจังหวัดอุดรธานีพ.ศ.2476 ดังนั้น พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคมจากการเป็นผู้ริเริ่มก่อตั้งจังหวัดอุดรธานี โดยการก่อตั้งกองบัญชาการมณฑลลาวพวนที่บ้านหมากแข้งในพ.ศ.2436 บ้านหมากแข้งได้เจริญรุ่งเรืองจากบ้านชนบทจนเป็นเมืองอุดรและต่อมาได้ยกฐานะเป็นจังหวัดใหญ่ มีการนำหน่วยงานราชการเข้ามา ก่อตั้งโรงเรียนที่สำคัญให้ลูกหลานชาวอุดรได้เล่าเรียน นับเป็นการก่อสร้างรากฐานความเจริญให้เกิดแก่จังหวัดอุดรธานีได้เป็นที่ประจักษ์จนถึงปัจจุบัน
โดยทุกวันที่ 18 มกราคมของทุกปี ชาวเมืองอุดรธานีมีประเพณีรำบวงสรวงสดุดีพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ซึ่งได้กระทำมาเป็นประจำกว่า 40 ปีมาแล้ว เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรม “วันที่ระลึกการก่อตั้งเมืองอุดรธานี” เป็นวาระการเฉลิมฉลองแห่งความภาคภูมิใจในความเจริญรุ่งเรืองของจังหวัดอุดรธานี เพื่อน้อมรำลึกในพระกรุณาธิคุณของพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ผู้ทรงเลือกพิจารณาชัยภูมิอันเหมาะสม ณ บ้านหมากแข้งในเวลานั้น เป็นรากฐานมั่นคงแห่งเมืองอุดรธานี โดยประเพณีนี้เกิดจากแรงศรัทธาและพลังความร่วมมือ ก่อให้เกิดการรวมตัวของกลุ่มสตรี ข้าราชการ คหบดีชาวเมืองอุดรธานีด้วยจิตใจแห่งความสามัคคีและเสียสละด้วยความกตัญญู ทำให้เกิดพิธีการรำบวงสรวงถวายแด่ดวงพระวิญญาณของพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคมขึ้นครั้งแรก ณ ที่ตั้งอนุสาวรีย์กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคมและได้ยึดถือเป็นประเพณีที่ยิ่งใหญ่ของชาวเมืองอุดรธานีและเป็นแบบอย่างให้อีกหลายจังหวัดนำแนวคิดนี้ไปขยายสืบต่อการรำบวงสรวงในลักษณะเดียวกันด้วย
