คิดจะพัก-การสร้างสรรค์เสียงเพลงเป็นสิ่งที่นักดนตรีทุกคนรักและต้องการทำให้ดีที่สุดเพราะท่วงทำนองในเพลงนั้นย่อมสื่อความหมายในแง่มุมต่าง ๆ
นักดนตรีเองนั้นจะต้องมีความรู้ในเรื่องคีย์เสียงและการเทียบเสียงคำร้องกับเครื่องดนตรีด้วย อาชีพนี้อาจกำลังตรงกับความใฝ่ฝันของใครหลายคนสารรังสิตอยากพามารู้จักกับบุคคลเบื้องหลังที่สร้างสรรค์เสียงเพลงอันจากภาพยนตร์เรื่อง ซีซันส์เชนจ์เพราะอากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย (Seasons Change) อยากให้รู้จักคนนี้ไปด้วยอาจารย์บุญรัตน์ ศิริรัตนพันธ ผู้แต่งเพลงประกอบเพลงภาพยนตร์เพลงนี้นั่นเอง
จุดเริ่มต้นของคนชอบดนตรีเกิดขึ้นเมื่อไหร่?
เรียนจบระดับชั้นมัธยมศึกษาจากโรงเรียนโรงเรียนเทพศิรินทร์เป็นเด็กกรุงเทพโดยกำเนิด ที่โรงเรียนแห่งนี้เองเป็นโรงเรียนที่มีวงโยธวาทิต
(Military Band) อาจารย์สมัครเข้าวงเพราะอยากเป็นดรัมเมเยอร์แต่กลายเป็นว่าไม่ใช่สิ่งที่ถนัด จึงหันไปเล่นดนตรีแทนด้วยความที่เล่นดนตรีไปด้วยอ่านหนังสือไปด้วยซึ่งจะมีหนังสืออยู่เล่มหนึ่งชื่อว่า คีตกวี ปรัชญาเมธีแห่งภาษาสากลเป็นหนังสือที่อ่านแล้วทำให้เกิดแรงบันดาลใจทำให้อยากเป็นคนแต่งเพลงเมื่อหนังสือกระตุ้นให้เกิดแรงบันดาลใจจึงเริ่มต้นความอยากเป็นนักดนตรีด้วยการเริ่มลอกเพลงจากบทเพลงนั้นบทเพลงนี้ ลอกโน้ต ลอกวิธีการแต่งทดลองแต่งและให้เพื่อนช่วยเล่นให้ เรียกว่าลองแต่งไปลองเล่นไปจนทำให้เกิดความมั่นใจมากขึ้นกลายเป็นความชอบและแต่งเพลงได้ตั้งแต่ตอนอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2เป็นต้นมา จากเพลงสั้นๆไม่กี่นาทีจนสามารถแต่งได้ความยาว 40-50 นาที
จนช่วงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ได้รู้จักกับรุ่นพี่ CU Brandของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กำลังหาคนเล่นดนตรีเครื่องดนตรีทรอมโบน
(Trombone) จึงได้เขาไปเล่นประจำตั้งแต่นั้นมาช่วงมหาวิทยาลัยนั้นอาจารย์บุญรัตน์สอบเข้าศึกษาต่อในระดับปริญญาตรี ภาควิชาการภาพยนตร์และภาพนิ่งคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยซึ่งในตอนนั้นเองเข้าใจว่าเป็นสาขาที่พอจะเข้ากับการแต่งเพลงที่สุด
ระหว่างเรียนมหาวิทยาลัยมีโอกาสได้แต่งเพลงให้กับละครนิเทศศาสตร์จุฬาฯในยุคของ ไก่-สมพล ปิยะพงศ์สิริ และ ป๋าเต็ด-ยุทธนา บุญอ้อมแต่งเพลงละครมิวสิคัล (Musical) เต็มรูปแบบและสมัยนั้นเป็นการเขียนเพลงแบบไม่ใช้เทคโนโลยี เขียนมือทุกเพลง
เหล่านี้เป็นประสบการณ์ที่สนุก ทำให้มีโอกาสรับเขียนเพลงให้งานต่างๆ อาทิจุฬาฯวิชาการ เป็นต้น
ประตูสู่เส้นทางนักแต่งเพลงอาชีพเต็มรูปแบบ
เมื่อเดินทางสายแต่งเพลงมาถูกทางเริ่มจริงจังกับอาชีพนี้มากขึ้นได้ลงเรียนวิชา Music Theatre ขณะนั้นผู้สอนคือ
อาจารย์บรูซ แกสตัน (Bruce Gaston)และส่วนตัวอยากทำเพลงผสมผสานระหว่างดนตรีของไทยกับดนตรีแนวตะวันต
ก จากการได้เรียนกับไอดอลหลังจับการศึกษาปริญญาตรี อาจารย์บรูซได้ชักชวนให้ไปอยู่วงดนตรีฟองน้ำ ที่นี่ทำให้เราเรียนรู้อะไรใหม่ ๆ มากขึ้นจากที่เคยเห็นการทำงานแบบมือสมัครเล่นได้มาศึกษาสัมผัสกับมืออาชีพนักร้อง นักดนตรี นักแต่งเพลง ศิลปินแห่งชาติ
ทำให้ยกระดับความคิดเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น ตลอด 4 ปีที่ทำงานกับวงฟองน้ำงานแรกที่ได้ทำคือการทำเพลงร็อคโอเปร่า อิเหนา-จรกา ให้กับ ภัทราวดีเธียเตอร์ จากนั้นได้ร่วมงานกับอาจารย์มานพ มีจำรัส ศิลปินศิลปาธรสาขาศิลปะการแสดงจนปัจจุบันการทำงานที่วงฟองน้ำในฐานะนักแต่งเพลงเสมือนเป็นแบบฝึกหัดมากกว่าการทำงานเพราะหลายต่อหลายครั้งเพลงที่เขียนดีก็ได้รับคำชมเขียนไม่ดีก็มีคอมเม้นท์บ้าง
ตรงนี้เองทำให้เกิดการเรียนรู้สะสมมาเรื่อยๆการทำงานกับศิลปินนักดนตรีระดับชั้นครูทั้งในและต่างประเทศ อาทิ
อาจารย์ดนู ฮันตระกูล ศิลปินศิลปาธร สาขาคีตศิลป์ อาจารย์สมเถา สุจริตกุลศิลปินศิลปาธร สาขาดนตรี อาจารย์จิรพรรณ อังศวานนท์
ทำให้เกิดการต่อยอดงานด้านต่างๆ ได้รู้จักการทำอีเว้นท์ คุณจก เสริมคุณคุณาวงศ์ รู้จักการทำแสง สี เสียง
รวมถึงมาตรฐานการทำงานของคนดนตรีคุณภาพต่าง ๆ มากมายเป็นประสบการณ์ที่หาซื้อไม่ได้ที่เราต้องตักตวงเก็บไว้เป็นประสบการณ์
และสุดท้ายได้มีโอกาสรับงานแต่งเพลงเอง (freelance) เริ่มรับงานจากเพื่อนๆเครือข่ายกันเองจนปัจจุบัน
ประสบการณ์ที่ดีมีไว้แบ่งปัน ส่งต่อคนดนตรีรุ่นใหม่
จากการทำงานวงฟองน้ำสู่วงกอไผ่ ซึ่งมีหัวหน้าวงคือ อาจารย์อานันท์นาคคง ศิลปินศิลปาธร สาขาดนตรีประจำปี 2562
ซึ่งเป็นอาจารย์สอนอยู่ที่วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดลได้ทาบทามให้ไปเป็นอาจารย์พิเศษบรรยายเกี่ยวกับดนตรีประกอบภาพยนตร์
จากบทบาทนักแต่งเพลงได้เข้าสู่สายวิชาการเป็นอาจารย์อีกหนึ่งบทบาทได้นำความรู้และประสบการณ์มาแบ่งปันนักศึกษาในเรื่องของการทำโปรดักชั่นของดนตรี และประวัติศาสตร์ดนตรีตะวันตก อยู่ประมาณ 6 ปีจากนั้นได้ย้ายมาสอนที่วิทยาลัยดนตรี มหาวิทยาลัยรังสิต
จนปัจจุบันสอนที่มหาวิทยาลัยรังสิตได้ 10 กว่าปีแล้วสิ่งที่พยายามปลุกปั้นให้กับนักศึกษาที่วันหนึ่งเขาจะเป็นนักดนตรี
หรือคนในสายอาชีพดนตรี โดยเฉพาะในสายโปรดักชั่นว่า“อาจารย์เปรียบเสมือนลูกค้า นักศึกษาต้องทำงานส่งให้ทัน
ถ้าคุณไม่มีงานให้กับลูกค้าพึงคิดว่าลูกค้าจะทำอย่างไรกับคุณ?” ฉะนั้นแรงบันดาลใจเป็นเรื่องที่ควรนำมาใช้เวลาทำงานสัก 5% ที่เหลือคือแรงงาน
เพราะฉะนั้นแรงบันดาลใจคิดได้โดยใช้เวลาไม่นานเพราะเกิดขึ้นได้ทุกช่วงเวลาขอให้จดบันทึกเอาไว้ หลังจากนั้นคือการลงมือทำ
เราต้องเคารพงานของเราหมายความว่าเมื่อเราเป็นคนสร้างสรรค์งานได้แล้วเราต้องเป็นคนลงมือทำเพื่อสนับสนุนงานสร้างสรรค์นั้นด้วย
ฉะนั้นเราต้องเคารพวิธีคิด มีวินัย ทำงานแบบไม่ต้องรอแรงบันดาลใจแล้วจะได้งาน แม้ว่าเราทำงานแล้วแต่งานนั้นออกมายังไม่ดีพอ
ไม่ได้หมายความว่ามันใช้ไม่ได้ แต่เราได้ลงมือทำ ได้ลงมือฝึกแล้วหากฝึกทุกวัน ทำทุกวัน งานที่ดีจะตามมาโดยไม่ต้องรอ ความชำนาญความเป็นCreative จะตามพร้อมกันอีกด้วยเทคนิคการสอนนักศึกษาด้านดนตรีการสอนดนตรีให้เด็กดนตรีเกิดจากความรู้ที่ได้รับมาจากอาจารย์บรูซ
เนื่องจากวิธีการสอนของอาจารย์ท่านนี้คล้ายกับบ้านปี่พาทย์ของดนตรีไทยหมายถึงการได้ไปอยู่กับครู เรียนกับครู จะมีทั้งคำติชมต่างๆนานาตรงนี้แหละเรียกว่าเป็นการเรียนรู้และวิชาที่ได้รับมาคือการเขียนเพลงสมัยใหม่เพลงคลากสิก พื้นฐานของดนตรีตะวันตกที่ค่อนข้างเข้มข้นด้วยมาตรฐานที่ค่อนข้างสูงส่งผลให้เรานำข้อดีมาใช้ในคลาสการเรียนการสอนโดยบรรยากาศการเรียนจะเน้นความเป็นกันเอง
ในฐานะนักแต่งเพลงที่มาเป็นอาจารย์ด้วย อาจารย์บุญรัตน์มองว่าทฤษฎีทุกอย่างที่เกิดขึ้นให้เราได้นำมาใช้นั้นเป็นเพียงแค่ชุดเครื่องมือในการนำมาแก้ไขปัญหา เราเจอเรื่องนี้ใช้ทฤษฎีนี้ดี เจออีกปัญหาต้องเปลี่ยนอีกทฤษฎีเป็นต้น การเขียนหรือแต่งเพลงก็เช่นกัน
หากเราจะสอนให้นักศึกษาเขียนเพลงคลาสสิกเราต้องใช้ทฤษฎีนี้ ยุคไหนสมัยไหน เพื่อให้ตรงกับงานที่เราต้องการจะสร้างสรรค์ ตัวอย่าง
การสอนนักศึกษาที่ถนัดเพลงร็อควิธีการคือให้เขาใช้ชุดเครื่องมือที่เขาถนัดเสียก่อนแล้วนำมาแชร์กันว่าเครื่องมือนี้ใช้ทำอะไรได้บ้าง
จากนั้นจึงเติมในส่วนอื่นเพิ่มเติมเสมือนเราเป็นคนป้อนชุดเครื่องมือให้นักศึกษาเพื่อนำไปสร้างสรรค์งานของเขา
แต่สิ่งที่สำคัญคือเราต้องเคารพงานของนักศึกษาผลงานการแต่งเพลงที่หลายคนคุ้นหูคุ้นตา“งานแต่งเพลงการแสดง แสง สี เสียง ปราสาทหินนครวัด ประเทศกัมพูชาที่มีเนื้อภาษาไทยและภาษาอังกฤษ งานแต่งเพลงชื่อว่า Episode of E.O.D.ซึ่งเป็นเพลงคลาสสิกเรื่องราวของหน่วยเก็บกู้ระเบิด (ความยาว 50 นาที)ได้ถูกนำไปเล่นในต่างประเทศ อาทิ เยอรมัน สวิสเซอร์แลนด์ แอฟริกาใต้ไต้หวัน และญี่ปุ่น นอกจากนี้ยังมีเพลงที่หาฟังได้ง่ายๆอย่างเพลงประจำทางช่อง Thai PBS เพลงประกอบภาพยนตร์เรื่องซีซันส์เชนจ์ เพราะอากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย (Seasons Change)เป็นดนตรีประกอบเพลง Weather Dance และ “ฤดูที่แตกต่าง” (SeasonsChange)
อยากเรียนเป็นนักแต่งเพลงอาชีพต้องเตรียมตัวอย่างไร?
ก่อนอื่นเราต้องถามตัวเองว่าเราสามารถใช้เวลาอยู่กับสิ่งนี้ได้ทั้งวันทั้งคืนหรือเปล่าให้เริ่มว่าเราอยากเป็นคนเขียนเพลงจริง ๆ หรือเปล่า? หรืออยากเป็นดาราอาชีพนักแต่งเพลงอย่างดนตรีคลาสสิก หรือเพลงประกอบภาพยนตร์ในความเห็นของอาจารย์คิดว่ามีความละม้ายคล้ายคลึงกับนักวิทยาศาสตร์มากกว่า นั่นคือ อยู่ในห้องแลป ต้องอยู่กับวงดนตรี เครื่องดนตรีนั้นๆอยู่ระยะหนึ่งเพื่อทดลองฟังเสียงเหล่านั้น วิเคราะห์เสียงเหล่านั้น เราเจออะไร?เรารู้จักเสียงเหล่านั้นมากน้อยแค่ไหนเพื่อที่จะนำมาใช้ในเพลงของเราเพื่อให้ผลงานดนตรีที่เราเขียนหรือสร้างขึ้นมีอารมณ์ ความรู้สึก ที่ผู้ฟังสัมผัสได้ดังนั้น การแต่งเพลงจะแต่งอย่างไรก็ได้ จะแต่งให้คนรักก็ได้คนเกลียดก็ได้ แต่ทำอย่างไรก็ได้ให้เขาฟังเพลงคุณจะแต่งเพลงรักให้เขารักที่สุด จะแต่งเพลงเกลียดต้องเกลียดให้ถึงกึ๋นแต่อย่าให้ผู้ฟังรู้สึกเฉยๆ นั่นหมายความว่าคุณไม่ประสบความสำเร็จ นี่คืออาชีพนักแต่งเพลง ที่คนอยากเป็นต้องเข้าใจ