คิดจะพัก-งานประเพณีปอยส่างลอง เป็นการบรรพชาสามเณรหมู่ตามความเชื่อดั้งเดิมของชาวไต (ไทยใหญ่) ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ซึ่งจัดงานเป็นประจำทุกปีเป็นงานประเพณีที่แสดงถึงความศรัทธาอันแรงกล้าในพระพุทธศาสนาของชุมชนท้องถิ่น ตลอดจนการสืบทอดประเพณีจากรุ่นสู่รุ่น เพื่อสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีอันดีงาม โดยเฉพาะขบวนแห่ส่างลอง (แห่ครัวหลู่) มีความสวยงามตามแบบประเพณีโบราณของชาวไตอย่างแท้จริง รวมถึงพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา ทำให้ประเพณีนี้ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติ

สำหรับงาน “ปอยส่างลอง” เป็นพิธีที่ต้องเตรียมงานนาน 3 – 5 วัน มีการเชิญผู้มาร่วมงานเป็นจำนวนมาก แบ่งเป็นวันต่างๆ ดังนี้ วันแรก เรียกว่า วันรับส่างลอง ในตอนเช้าเจ้าภาพส่างลองจะนำบรรดาเด็กชายไปวัด เพื่อแต่งชุดส่างลอง วันที่สอง เรียกว่า วันข่ามแขกคือ วันรับแขก เป็นวันที่ญาติพี่น้องจากหมู่บ้านอื่นมาร่วมงานอย่างพร้อมเพรียงกัน

วันนี้นับว่าสำคัญยิ่งเพราะจะมีพิธีต่างๆ 3 พิธี คือ พิธีการแห่โคหลู่ (เครื่องไทยธรรม) การเลี้ยงอาหารส่างลองเต็มรูปแบบ (กับข้าว 12 อย่าง) และทำพิธีเรียกขวัญส่างลอง วันที่สาม เรียกว่า วันแห่ครัวหลู่ เป็นวันแห่งเครื่องไทยทาน มีการแห่ส่างลองกับเครื่องไทยทานจากวัดกลางทุ่ง ไปตามถนนสายต่างๆ วันที่ 4 เรียกว่า วันข่ามส่าง หรือวันหลู่ คือจะนำส่างลองไปบรรพชาเป็นสามเณรหากในการจัดงานมีจางลอง คือ ผู้ที่จะอุปสมบทเป็นพระภิกษุอยู่ด้วยจะทำพิธีกันตั้งแต่เช้าตรู่ เมื่อถึงวัด จะเวียนรอบโบสถ์ 3 รอบ แล้วทำพิธีอุปสมบทในโบสถ์

หากวัดใดไม่มีโบสถ์เจ้าภาพ จะร่วมกับทางวัดจัดทำสิมน้ำ คือ ศาลาที่ประกอบพิธีอุปสมบทอยู่กลางแม่น้ำ หรือในบึงแล้วนิมนต์พระสงฆ์มาทำพิธี และเมื่อได้เวลาฉันเพล จะมีการถวายภัตตาหารแด่พระสงฆ์ที่นิมนต์มาร่วมพิธีบรรพชาสามเณรก่อนแล้วจึงเลี้ยงอาหารผู้มาร่วมงานในพิธีเป็นอันเสร็จสิ้นพิธี